Przeczytaj również: Działalność związkowa w godzinach pracy
Odpowiedź
Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje m.in. zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew oraz zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy. Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
Uzasadnienie
Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:
- zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach;
- zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy;
- zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju; koszt przejazdu ponosi jednostka organizacyjna publicznej służby krwi;
- posiłek regeneracyjny.
Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy. Za czas zwolnienia od pracy, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 297 Kodeksu pracy.
Przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
- dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
- odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
Zatem, powyższe wyłączenia dotyczą także wynagrodzenia za dzień zwolnienia od pracy w przypadku krwiodawcy.
Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej, w stałej wysokości przyjmuje się do podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego w kwocie należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. Mowa tu między innymi o płacy zasadniczej, dodatkach stażowym, funkcyjnym i innych, o charakterze stałym. Zatem, nie ma potrzeby przeliczania stałych elementów płacy w miesiącu korzystania przez zatrudnionego z urlopu. Pracodawca wypłaca mu bowiem miesięczną pensję, nie wyodrębniając z niej wynagrodzenia urlopowego.
Przykład
Pracownikowi otrzymuje stałe składniki wynagrodzenia: zasadnicze w wysokości 2250 zł, dodatek stażowy w wymiarze 20% tj. 450 zł oraz 15 % stałej premii miesięcznej liczonej od płacy zasadniczej tj. 337,50 zł.
W dniu 23 października pracownik oddał krew, wobec tego skorzystał z przysługującego mu prawa do zwolnienia z pracy w dniu oddania krwi.
Pracownik poza tym dniem cały miesiąc świadczył on pracę.
Pracodawca powinien wypłacić pracownikowi za październik całe wynagrodzenie tj. 3037,50 zł brutto (2250 zł + 450 zł + 337,50 zł ), nie dzieląc ich na należne za czas przepracowany i dzień zwolnienia od pracy.
Podstawa prawna: § 12, § 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawę sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1632); art. 9 ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz.1222); § 6, § 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. 1997 r. Nr 2, poz.14); § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 927).
