ODPOWIEDŹ
Nie ma przepisów, które określałyby szczegółowo zakres kontroli bhp miejsca pracy pracownika, który będzie świadczył usługi w formie telepracy we własnym domu. Stosować należy w związku z tym ogólne zasady bhp z wyłączeniami przewidzianymi dla telepracy.
UZASADNIENIE
Telepraca polega na zdalnym wykonywanie obowiązków służbowych za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Żeby podobne działania uznać za telepracę muszą one spełniać trzy warunki: powinny być wykonywane regularnie, praca jest wykonywana poza zakładem pracy i wykonuje się ją wykorzystując środki komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.
Ponieważ nie wszystkie regulacje dotyczące telepracy są opisane szczegółowo w kodeksie pracy przyjmuje się, że szczegółowe warunki jej wykonywania powinny być regulowane w układzie zbiorowym pracy. Jeśli go nie ma unormowanie tych zasad należy zamieść w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Takie ustawowe „niedookreślenie” niektórych zasad telepracy związane jest z faktem, że co do zasady jest ona świadczeniem dobrowolnym i dlatego to strony stosunku pracy muszą same określić reguły na jakim przyjdzie im współpracować.
WAŻNE: Kodeks pracy przewiduje możliwość kontrolowania wykonywania pracy przez telepracownika w miejscu jej wykonywania czyli w przypadku naszego pytania po prostu w domu zatrudnionego. Można to jednak zrobić tylko w enumeratywnie wymieniony w kodeksie pracy sytuacjach.
Pracodawca może więc jedynie weryfikować: wykonywanie pracy, przeprowadzić inwentaryzację, konserwację, serwis lub naprawę powierzonego telepracownikowi sprzętu a także jego instalacji oraz przeprowadzić kontrolę w zakresie bhp. Jednak do przeprowadzenia takich działań konieczna jest uprzednia zgoda pracownika. Powinien ją wyrazić najlepiej na piśmie lub przy użyciu środków komunikacji elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość. Szczególna sytuacja (kontrola odbędzie się w miejscu, gdzie zatrudniony mieszka nierzadko ze swoją rodziną) wymaga by pracodawca dostosował sposób jej przeprowadzenia zarówno do miejsca jak i charakteru pracy. Dlatego nadzór nad pracownikiem nie może naruszać jego prywatności. Nie może też w żaden sposób utrudniać korzystania z pomieszczeń w domu zgodnie z ich przeznaczeniem.
Pierwszą kontrolę w zakresie bhp przeprowadza się na wniosek telepracownika złożony przed rozpoczęciem przez niego wykonywania pracy. Z praktycznego punktu widzenia trudno sobie wyobrazić by mogła ona dotyczyć czegokolwiek innego niż organizacja miejsca pracy telepracownika (biurko, monitor komputerowy itp.). Pamiętać bowiem należy, że w tym szczególnym przypadku niektóre ograniczenia prawne wynikające z przepisów bhp nie muszą być przez pracodawcę respektowane. Trudno bowiem od niego wymagać, żeby np. sprawdzał stan higieniczny pomieszczeń, w których wykonywana jest praca. Nie ma też obowiązku zapewnienia odpowiednich urządzeń higieniczno- sanitarnych. Dlatego te kwestie w czasie kontroli w domu pracownika mogą zostać pominięte.
Artur Lasocki
Specjalista w zakresie prawa pracy
Podstawa prawna:art. 67
14
oraz art. 67
17
ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 108).
