Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy w 2019 roku

Jednym z celów działań, które zostaną w tym roku podjęte przez PIP jest ograniczanie zagrożeń wypadkowych poprzez wdrożenie elementów zarządzania bezpieczeństwem pracy w zakładach, w których wystąpiły wypadki przy pracy.

Sprawdzone zostaną poprawność oceny ryzyka zawodowego w odniesieniu do prac, podczas których doszło do zdarzeń wypadkowych, prawidłowość ustalenia przyczyn i okoliczności tych wypadków, a także zastosowanie skutecznych środków prewencyjnych, mających zmniejszać ryzyko wypadkowe.

PIP będzie kontrolowała też bezpieczeństwo w wytypowanych zakładach o wysokiej skali zagrożeń. Chodzi zwłaszcza o zakłady o dużej liczbie osób pracujących w warunkach zagrożenia czynnikami niebezpiecznymi lub szkodliwymi dla zdrowia.

W planie zadań rocznych kontynuowane będą m.in. kontrole w budownictwie, przemyśle spożywczym, leśnictwie, zakładach produkujących wyroby tartaczne i wyroby z drewna, czyli w sektorach i branżach, w których występuje wiele czynników niebezpiecznych lub szkodliwych w środowisku pracy.

Kontrole w budownictwie rozszerzone zostaną o budowy infrastruktury kolejowej. W przemyśle spożywczym, w którym rejestruje  się poważne wypadki m.in. przy obsłudze maszyn, inspektorzy ocenią bezpieczeństwo procesu przetwórstwa owoców i warzyw z wykorzystaniem zautomatyzowanych linii technologicznych. Sprawdzą także m.in.: poziom przygotowania pracowników do pracy, stan wypadkowości oraz przestrzegania przepisów przy transporcie i magazynowaniu, w tym przy ręcznych pracach transportowych.

W planie rocznym PIP uwzględniono także działania kontrolne w zakładach gospodarki komunalnej. W 2019 r. kontrolowane będą zakłady zajmujące się segregacją odpadów komunalnych. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na problematykę zagrożeń biologicznych, chemicznych oraz zagrożeń dla układu mięśniowo-szkieletowego.

Program uwzględnia także kontrole przestrzegania przepisów bhp przy pracach remontowo-konserwacyjnych sieci podziemnych, w tym wodno-kanalizacyjnych. Istotne jest ograniczenie zagrożeń związanych z pracami wykonywanymi w wykopach, zbiornikach zamkniętych, w narażeniu na hałas i drgania mechaniczne, w zmiennych warunkach atmosferycznych oraz na jezdniach, często bez wstrzymania ruchu.

Wśród zadań stałych prowadzone będą m.in. kontrole w ramach nadzoru rynku maszyn i urządzeń (w 2019 r. szczególna uwaga zostanie zwrócona na maszyny do robót ziemnych i drogowych oraz środki ochrony głowy), a także kontrole wypełniania obowiązków wynikających z unijnych rozporządzeń dotyczących chemikaliów.

W odniesieniu do problematyki prawnej ochrony pracy program koncentruje się na  takich zagadnieniach jak:

 

• czas pracy,

• wypłata wynagrodzenia za pracę,

• problematyka umów cywilnoprawnych i należności z tego tytułu.

 

Oprócz kontroli w zakładach różnych branż w 2019 r. dodatkowo przeprowadzone będą kontrole dotyczące czasu pracy w korporacjach, m.in. w podmiotach prowadzących działalność związaną z usługami finansowymi, prawniczymi i analitycznymi. Także w jednostkach samorządu terytorialnego i w urzędach administracji państwowej przewidziane są takie kontrole.

Kontynuowane będą kontrole przestrzegania zakazu zawierania umów cywilnoprawnych zamiast umów o pracę, np. w budownictwie czy agencjach ochrony osób i mienia. Jednocześnie sprawdzane będzie stosowanie przepisów o minimalnej stawce godzinowej dla osób pracujących na podstawie umów zlecenia i umów o świadczenie usług.

W zakładach różnych branż zweryfikowana zostanie poprawność stosowania regulacji prawnych dotyczących umów terminowych, obowiązujących od 2016 r.

Przewidziana jest kompleksowa ocena stanu przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów bhp, w zakładach opieki zdrowotnej, w zakładach górniczych oraz w placówkach handlowych, w których inspekcja oprócz zagadnień badanych rutynowo (takich jak: nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy, weryfikacja umów cywilnoprawnych, czas pracy, bezpieczne warunki pracy) dodatkowo kontroluje realizację postanowień ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni.

Od 1 września 2018 r. weszły w życie zmiany w ustawie Karta Nauczyciela wynikające z ustawy o finansowaniu zadań oświatowych i w związku z tym konieczna jest ocena stosowania jej przepisów. Kontrolowane będą publiczne placówki oświatowe, dla których organami prowadzącymi są jednostki samorządu terytorialnego, pod kątem m.in. umów okresowych zawartych z nauczycielami oraz wypłaty wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe.

W związku z wejściem w życie w 2019 r. ustawy o pracowniczych planach kapitałowych zaplanowane zostały kontrole obowiązku zawierania umów o prowadzenie PPK i umów o zarządzanie PPK, a także obowiązku dokonywania wpłat do PPK.

Wśród wielu zadań stałych, do obowiązków inspekcji należy również kontrola przestrzegania regulacji prawnych związanych z zatrudnianiem młodocianych oraz osób niepełnosprawnych. Równolegle z corocznymi działaniami w ramach „Krajowej Strategii Kontroli przepisów w zakresie czasu jazdy i czasu postoju, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowców oraz kontrolami dotyczącymi czasu pracy tej grupy zawodowej – kontynuowana będzie kampanii „Czas pracy kierowców a wypadki drogowe”.

Jak co roku kontrole inspektorów obejmą legalność zatrudnienia obywateli polskich. Czynności kontrolne zostaną przeprowadzone m.in. w branżach, w których najczęściej stwierdzane są  nieprawidłowości, a także w agencjach pracy tymczasowej i podmiotach powierzających pracę sezonową w małych miejscowościach. Przedmiotem szczególnej uwagi będą małe placówki handlowe, w których pracę świadczy mniej niż 10 osób.

Z kontrolami inspekcji muszą się liczyć pracodawcy i przedsiębiorcy zatrudniający cudzoziemców.

Badając zagadnienia związane z kierowaniem pracowników do czasowego wykonywania pracy w Polsce w trybie oddelegowania, inspektorzy sprawdzą również, czy mają oni zapewnione warunki zatrudnienia nie mniej korzystne niż wynikające z Kodeksu pracy i innych przepisów regulujących prawa i obowiązki pracowników.

Prowadzone będą także kontrole dotyczące polskich firm delegujących pracowników do czasowego wykonywania pracy za granicą.

W 2019 r. weszły w życie znowelizowane przepisy i nowe regulacje prawne, które zwiększą zakres działań inspekcji pracy.

Z dniem 1 stycznia 2019 r. wejdzie w życie znowelizowany Kodeks pracy przewiduje znaczące zmiany obowiązków pracodawców dotyczących  prowadzenia dokumentacji związanej ze stosunkiem pracy. Oprócz kontroli przestrzegania nowych unormowań inspekcja pracy będzie prowadzić działalność informacyjną w tym zakresie.

Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych rozszerzy zakres zadań Państwowej Inspekcji Pracy o ściganie wykroczeń określonych w art. 106–107 ustawy i udział w postępowaniu w charakterze oskarżyciela publicznego, a także o kontrolę spełniania obowiązków wynikających z ustawy.

 

Opr. red. na podstawie materiałów PIP